NACE Kodu Hakkında Bilinmesi Gerekenler

NACE Kodu Nedir?

Avrupa‘da ekonomik faaliyetlerle ilgili çeşitli istatistikler yapılmaktadır. NACE kodu bu istatistiklerin yayılması ve üretilmesini sağlayan önemli bir başvuru kaynağıdır. NACE Kodu Açılımı “Nomenclature des Activites Économiques dans la Communaute Europeenne” şeklindedir. İsmini bu cümlenin baş harflerinden alır. Bu kodlama sistemi, iş yerlerinin tehlike sınıflarını da göstermektedir. Altı haneye sahip bir kod olduğu için NACE kodu, altılı faaliyet kodu olarak da bilinir. İş yerinizdeki tehlike sınıfını NACE kodu sayesinde öğrenebilir, çalışanlarınız için doğru önlemleri alabilirsiniz. “Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması (ISIC)” NACE kodu uygulaması ile bağlantılıdır. Dünyadaki ekonomik faaliyetlere ilişkin istatistiki verileri dünya standartlarında karşılaştırma açısından da oldukça faydalı bir araçtır. Şirketler yeni işyeri açma aşamasında Ticaret Odası'na kayıt yaptırmadan önce NACE kodunu öğrenmesi gerekir. Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı ve Maliye Bakanlığı gibi resmî kurumlarda yapılacak birtakım işlemlerde NACE kodu kullanılır.

Sosyal Güvenlik Kurumu Sicil Numarası Nedir?

Çalışan kişinin çalıştığı kurum tarafından çalışanlarını tanımlayabilmek için verilen numaraya SGK sicil numarası denir.Sosyal Güvenlik Kurumu sicil numarası açılımı 1 hane Mahiyet Kodu, 4 hane İşkolu kodu (NACE Kodu) , 4 hane Ünite Kodu, 7 Hane İşyeri No, 3 Hane İl Kodu, 2 hane İlçe Kodu, 2 hane Kontrol numarası, 3 hane aracı kodu bileşenleridir.

NACE Kodu Nasıl Alınır?

Mevcutta ticari faaliyetlerde bulunma hazırlığında olan her işletme sahibi, NACE kodunu bilmelidir. Ticaret Odası’na resmi kayıtta bulunmdan önce NACE kodunun belirlenmesi gereklidir. NACE Kodu belirlemek için muhasebecinizden ya da mali müşavirinizden yardım alabilirsiniz. Bunun yanı sıra şirketinizin kuruluş aşamasında vergi dairesinde yapılan yönlendirmelere göre NACE kodunuzu belirleyebilirsiniz. NACE kodu her şirkete farklı olabilmektedir. Faaliyet alanının tehlike sınıfına göre verilir.

Tüm işverenleri sorumlu olduğu alan çıkartılan 6331 Sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Kanunu” 1 Ocak 2013 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. 29 Mart 2013 Tarih ve 28602 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan iş sağlığı ve güvenliğine (İSG) ilişkin “Tehlike Sınıfları  Listesi Tebliği” ne göre bütün işletmeler NACE kodlarına 3 sınıfa ayrılmıştır:

Az Tehlikeli: Alışveriş, gıda, perakende büro faaliyetleri, perakendecilik, lokantalar, oteller, okullar.

Tehlikeli: Kesme, boyama işleri, ayakkabı, mobilya, deterjan, et üretimi, diş hekimliği ve imalat.

Çok Tehlikeli: İnşaat, madencilik, yapı sektörü, Ağır Sanayi, hastaneler, petrol istasyonları.

NACE Kodu Nasıl Öğrenilir?

Mevcutta faaliyet gösteren bir iş yeri sahibiyseniz NACE kodunuzu öğrenmek için birden çok yöntem bulabilirsiniz. Örneğin; bağlı olduğunuz ticaret odasının internet sitesinde üye olup giriş yaparak NACE kodunuzu öğrenebilirsiniz. NACE Kodu, SGK sicil numarasına bakılarak, vergi levhasındaki ana faaliyet alanı incelenerek ve bağlı bulunulan ticaret odasının internet sitesinden sorgulanabilir.

İstanbul Ticaret Odası NACE Kodu Sorgulama

Öncelikle İstanbul Ticaret Odası'nın (www.ito.org.tr) web sitesine giriş yaptıktan sonra "Tescil İlan Kuruluş" oradan "Sicil Kayıtları" sekmelerine tıklayın. Buradaki liste içeriği ekrana gelecektir. Mevcut liste üzerinden firmanızın ismini bulun ve karşısında yer alan "Firma Detay" butonuna tıklayın. Ekrana gelen sayfada NACE Kodu görüntüleyebilirsiniz.

Diğer yöntem ise SGK'nın resmi web sitesinden  NACE kodu öğrenmek için uygulanan bir işletmenizin SGK sicil numarasını kullanmaktır. İş yerinize ait SGK sicil numaranızın 2-3-4-5-6-7. rakamları işletmenizin NACE kodudur.

Bir dip not geçecek olursak kimi zaman vergi sisteminde ve Sosyal Güvenlik Kurumu sistemine kayıtlı NACE kodları uyuşmayabilir ya da firmanız için belirlenmiş olan NACE kodunun iş kolunuzla uyuşamayabilir. Böylesi bir durumla karşı karşıya kaldıysanız; hemen TOBB’ a başvurarak olması gereken NACE kodu düzeltme talebinde bulunmalısınız. Aksi halde 6331 saylı iş sağlığı ve güvenliği kanunu ve ilgili yönetmelikleri kapsamında ciddi sorunlarla ve cezai müeyyidelerle tabi kalabilirsiniz.

NACE Kodu Değişikliği Nasıl Yapılır?

Eğer iş yeri tehlike sınıfı hatalı ise iş yeri faaliyetleri, iş yeri açılışı başvuru esnasında belirtilerek iş yeri açılışı için denetim yapan vergi memuru tarafından onaylanır. Eskiden birçok iş yeri için faaliyet sınıfları ya hiç belirlenmemiş veya hatalı olarak belirlenmiş olabilmektedir. Bu da NACE kodunun hatalı olmasına sebep olmaktadır. İş yeri tehlike sınıfının da hatalı olmasına neden olabilmektedir. İşte bu gibi durumlarda İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü‘ne bir dilekçe ile itiraz edilerek tehlike sınıfı ve NACE kodu değişikliği yapılabilir.

Yanlış NACE kodu belirlenmesi ya da şirket faaliyet gösterdiği alanın değiştirmesi durumunda mevcut NACE kodunun değiştirilmesi şarttır. Bunun için ise bazı prosedürler yerine getirilmesi gerekir. Eğer hatalı kod sebebiyle bir değişik yapılacaksa kodun hangi belgede yanlış belirlendiği önem arz etmektedir. Eğer kod vergi levhasına yanlış yazıldıysa bağlı olunan vergi dairesine kod değişikliği talebiyle ilgili dilekçe yoluyla başvurulmalıdır. Dilekçede istenen NACE kodu, faaliyet gösterilen iş kolu ile ilgili bulunursa kod değişikliği gerçekleştirilir. Vergi levhasında NACE kodu değişikliği tamamlandığında Ticaret Odası’na bilgilendirmede bulunulmalıdır.

Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarında NACE kodu değişikliği yapılması gerekli ise kod değişimine dair başvurularınızı SGK’nın internet sitesinden yapabilirsiniz. İşlemler, gerekli incelemelerden sonra yetkili kişiler tarafından onaylandığında iş yeri sahibi olarak yeni NACE kodunuzu öğrenebilirsiniz.

NACE Kodları Örnekleri
Aşağıdaki tabloda sizlere bazı sektörlerin NACE kodlarından bahsettik.

Bu yazımızda size yenitoptanci.com olarak çok merak edilen ve NACE kodu hakkında bilgi verdik. Yukarıda da belirtildiği gibi NACE kodu almadan önce şirketin tehlike sınıfı çok iyi analiz edilmeli sonrasında doğacak sorunları önceden engellemek için gerekirse bu konuda uzman kişilerden destek alınmalıdır.